Wednesday, September 29, 2010

Importance of shari'ah as a source of law



މަސްދަރެއްގެ ގޮތުގައި އިސްލާމީ ޝަރީއަތުގެ މުހިންމުކަން

ދިވެހިރާއްޖޭގައި އިސްލާމީ ޝަރީއަތަށް އަމަލުކުރެވެން ފެށުނީ، ހިޖްރައިން 548 ވަނަ އަހަރު (މީލާދީން 1153 ވަނަ އަހަރު) ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރަދުން އިސްލާމްވެ ދިވެހިދައުލަތުގެ ދީނަކީ އިސްލާމްދީންކަމަށް ހަމަޖެހުމާއިއެކުއެވެ. އިސްލާމްވުމަށްފަހު ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުތަކުގެ މައިގަނޑު މަސްދަރަކީ އިސްލާމީ ޝަރީއަތެވެ. ނަމަވެސް ކުރިއްސުރެ ހިނގަމުންއައި ބައެއްއާދަކާދަތައް ބަދަލެއްނައިސް ހިނގަމުން އައެވެ. އަދި ބައެއް އާދަކާދަތައް ބަދައެއް އައުމަކާއި ލުނައި ވެސް ހިންގައިފައިވެއެވެ.

މިހާރުގެ ޤާނޫނު އަސާސީން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގާނޫނީ މަސްދަރުތައް އެމަސްދަރުތަކުގެ މުހިންމު ކަމުގެ މައްޗަށް ބަލާފައި އެ ހައިރާރކީގެ ދަށުން އަތުރާލާނަމަ އިސްލާމީ ޝަރީއަތަކީ އެންމެ މުހިންމު މަސްދަރުކަމުގައި ބުނެވިދާނެއެވެ. މީހެ އެއްހެއްކަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނު އަސާސީ ވާންޖެހެނީ އިސްލާމީ ޝަރީއަތާ ޚިލާފުވެގެން ނުވާނެއެއްޗަކަށެވެ. ހަމައެހެންމެ ޤާނޫނު ތަކާއި ޤާނޫނުން ބާރު ލިބިގެން ހަދާ ގަވާއިދުތައްވެސް ވާން ޖެހެނީ އިސްލާމީ ޝަރީއަތުގައި އަންގަވާފައިވާ ގޮތާއި ތަޢާރުޒު ވެގެން ނުވާނެ އެއްޗެއްސަށެވެ.

ޤާނޫނު އަސާސީގައި ބަޔާން ވެގެން ވަނީ އިސްލާމްދީނަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުގެ މައިގަނޑު މަސްދަރު ކަމުގައެވެ. އަދި ހަމައެފަދައިން ވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގައި އިސްލާމްދީނުގެ އަސްލަކާ ޚިލާފުއެއްވެސް ޤާނޫނެއް ނުހެދޭނެ ކަމުގައެވެ.

އަސާސީ ހައްގުތަކާއި މިނިވަންކަން ލިބިދިނުމުގައިވެސް ޤާނޫނު އަސާސީ ކަވަރުކޮށްދެނީ އިސްލާމްދީނުގެ އަސްލަކާ ޚިލާފު ނުވާނޭ ގޮތުގެ މަތިން އެހައްގުތަށް ކޮންމެ މީހަކަށްމެ ލިބިގެންވާކަމެވެ. ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ޤާނޫނު ހެދުމުގެ ބާރު ލިބިދިނުމުގައި ވެސް ބޭނުންވެއްޖެ ކޮންމެ ކަމަކާ ގުޅޭ ގޮތުން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ޤާނޫނު ހެދުމާއި، ޤާނޫނުނަށް ބަދަލުގެނައުމާއި އަދި ޤާނޫނު ބާތިލް ކުރުމުގެ ބާރު ލިބިދީފައި ވަނީ ވެސް އިސްލާމްދީނުގެ އަސްލަކާ ޚިލާފް ނުވާނޭ ގޮތުގެ މަތިންނެވެ.

ޤާނޫނު އަސާސީގައި ފަނޑިޔާރުން ކަންތައްކުރަންވާނެ ގޮތް ބަޔާންކޮށްދެމުން ބުނެފައިވަނީ، ފަނޑިޔާރުން އަމަލު ކުރަންވާނީ ޤާނޫނު އަސާސީއާއި ޤާނޫނުގައި ވަކިގޮތަކަށް ކަނޑައެޅިފައި ނުވާ ކަންކަމުގައި، އިސްލާމީ ޝަރީއަތުގައި އެކަމެއް ކަނޑައެޅިފައިވާގޮތަށް ރިޢާޔަތް ކޮށްކަމަށެވެ.
ޤާނޫނު އަސާސީގެ އެކިއެކި މާއްދާތަކުގައި ޤާނޫނު އަސާސީ އަށް ކިޔަމަން ގަތުމަށް އެންގިފައިވާއިރު، އަދި ހުރިހާ ފަރާތްތަކަށް (މިސާލަކަށް ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާ، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިސް، ވަޒީރުންގެ މަޖިލިސް، މިނިވަން މުސްތަގިއްލު މުއައްސަސާ ތަކާއި މަގާމްތައް) ޤާނޫނު އަސާސީއާއި އެއްގޮތަށް ކަންތައް ކުރުމަށް އެންގިފައިވާއިރު، ޤާނޫނު އަސާސީގެ 10 ވަނަ މާއްދާއާއި ކުރިން ބުނިހާ މާއްދާތަކާ އަޅާކިޔާލުމުން އެންގެނީ އިސްލާމީ ޝަރީއަތަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުގެ އެންމެ މުހިންމު މަސްދަރު ކަމުގައެވެ.

ކުރީގެ ލިޔުއްވުން ތަކުން އެނގޭ ގޮތުގައި ދިވެހިރާއްޖެއަށް އިސްލާމްދީން އައުމަށްފަހު ދިވެހިރާއްޖޭގައި ފަނޑިޔާރުންނާއި ނާއިބުން މައްސަލަ ނިންމެވުމުގައި ބައްލަވަމުން ގެންދެވި އެންމެ އިސްއެއް މަސްދަރަކީ އިސްލާމީ ޝަރީއަތްކަމެވެ. ނަމަވެސް 1932ވަނަ އަހަރުގެ ޤާނޫނު އަސާސީ އަށް އަމަލު ކުރަން ފެއްޓުމާއި އެކު ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުގެ އެންމެ އިސްމަސްދަރަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނު އަސާސީ ކަމުގައި ކަނޑައެޅުނެވެ. އެހެންނަމަވެސް މިހާރު އަމަލު ކުރެވެމުންދާ 2008ގެ ޤާނޫނު އަސާސީ ގައި ވަރަށް ސާފު ބަހުން ވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުގެ މައިގަނޑު މަސްދަރަކީ އިސްލާމްދީން ކަމުގައި ބުނެފައެވެ.

މައްސަލަތައް ފައިސަލާ ކުރުމުގައި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކޯޓުތަކުން އަމަލު ކުރަނީ، ފުރަތަމަ އެމައްސަލައިގެ ހައްލު ޤާނޫނު އަސާސީއާއި ޤާނޫނުން ނުވަތަ ޤާނޫނުން ބާރު ލިބިގެން ހެދިފައިވާ ގަވާއިދަކުން ނުލިބިއްޖެ ނަމަ ދެން ރުޖޫޢަވަނީ އިސްލާމީ ޝަރީއަތުގައި އެކަމަކާ ގުޅޭ ގޮތަކުން ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތަށެވެ.

ދިވެހިރާއްޖޭގައި ބައެއް ޖިނާއީ މައްސަލަތުގައި އިސްލާމްދީނުގައި މަނާ ކުރައްވާފައިވާ ކަންތަކުގައި އެކަމަކީ މަނާކަމެއްކަން އަންގައިދޭ ގާނޫނެއް ހެދި އާންމުކޮށްފައި ނުވުމުން ބައެއް މައްސަލަތައް ބެލެވެންނެތް ކަމަށް ކަނޑައަޅުއްވާފައިވެއެވެ. އަދި މިފަދަ މައްސަލަތައް ހައިކޯޓުން އެމައްސަލަ އަލުން ބައްލަވައި އިސްލާމީ ޝަރީއަތާ އެއްގޮތަށް ނިންމަވާފައި ވެއެވެ.

މީގެ އެއް މިސާލަކީ ހައިކޯޓްގެ ގަޟިއްޔާ ނަމްބަރު 310/ HC-A/ 2009 އެވެ. (ސުލްހަތު ޢަބުދުﷲ ގެ މައްސަލަ) އެމައްސަލާގައި ޖިނާއީ ކޯޓުން ނިންމާފައި ވަނީ އިސްލާމީ ޝަރީއަތުގައި ކަނޑައަޅުއްވާފައިވާ ގޮތަކީ ކޮބައިތޯ ބެއްލެވުމެއް ނެތި، "ހޭއަރުވާލާނަމޭ" ބުނެ އިންޒާރުދީ ބިރުދެއްކުމަކީ މަނާކަމެއްކަން އަންގައިދޭ ގާނޫނެއް ހެދި އާންމުކޮށްފައި ނެތުމުންނެވެ. ހައިކޯޓުގެ ހުކުމްގައި ވާގޮތުން އިސްލާމީ ޝަރީއަތުގައި މަނާކުރެވިފައިވާ އެއްވެސް ކަމެއް ދިވެހިރާއްޖޭގައި އުސޫލެއްގެ ގޮތުން ޙުއްދަކުރެވޭނެ އެއްވެސް ހަމައެއްނެތްކަން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނު އަސާސީގެ 10 ވަނަ މާއްދާއާއި 19 ވަނަ މާއްދާއާއި 59 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) އިންނާއި އަދި 142 ވަނަ މާއްދާއިން އެނގެއެވެ

( ނޯޓް: މިއީ "މޯލްޑިވިއަން ލީގަލް ސިސްޓަމް" ކިޔާ މާއްދާއެއްގައި އަޅުގަނޑު ހެދި އެސައިމެންޓެއްގެ އެއްބައެވެ).

Tuesday, September 28, 2010

vaahiyaathuthakun furifaivaa noos thakeh!



ހޮޅުއަށި ކިޔާ ނޫހެއް ނެރުމުން އެކަމާ ހިންހަމަ ނުޖެހިގެން، ކޮންމެވެސް ބަޔަކު ނުވަތަ މީހަކު "ބޭހާއި ނުކުޅޭތި ބަޑި" މިފަދައިން ނަންދީފައިވާ "ފޮޅި" އެއް ނެރެފިއެވެ. ކިޔައި ނިމުނު އިރު އަޅުގަނޑަށް ވެސް ހުރެވުނީ ހެވިފައެވެ. އާގަމަ ވެފައެވެ.

އޭގައި ފުރަތަމަ ސޮފްޙާގެ ފުރަތަމަ ޕެރެގްރާފްގައި ލިޔެފައިވެއެވެ. "އޭ މިތަނަށް އަލަށް ގުޅިގެން އުޅޭ ކުދިންނޭވެ. ....ތިއުޅެނީ ތިކުދިންގެ ސައިޒު އޮޅިގެންނެވެ." އަލަށް ގުޅިގެން އުޅޭ ކުދިންކަމަށް ލިޔެފައި ވުމާއި ގުޅިގެން އެބަޔަކީ ފުރަތަމަ އަހަރުގެ ކުދިން ކަމަށް ވެފައި އެކުދިން ތެރޭގައި އަޅުގަނޑު ވެސް ހިމެނުމާއިއެކު، އަޅުގަނޑު އެނެރެވުނު ފޮޅި އާއިމެދު އެއްޗެކޭ ބުނެލާނަމޭ ހިތަށް އެރީއެވެ. ނަމަވެސް ފެކަލްޓީގައި އުޅެމުންދާތާ ތިން އަހަރު ފާއިތުވެފައި ވާތީ ޖޫނިޔާ ކުއްޖެއް ބާއޭ ނުވަތަ ނޫންބާއޭ ހިތުގައި ސުވާލު އުފެދެއެވެ.

ލިޔުމުގައި ފުރަތަމަ ވަނީ ޑީން އާއި ކިޔަވައިދޭ ޓީޗަރުންނާ ނުބެހުމަށެވެ. ވަރަށް ރަނގަޅު ވާހަކައެކެވެ. ލިޔުންތެރިޔާއެވެ! ނަސޭހަތް ދޭނަމަ ރިވެތި ބަހުން ދޭށެވެ. އަނެކާއަށް މަލާމާތްކޮށް ނުރުހުންވާ ފަދަ ގޮތަކަށް ނަސޭހަތް ދޭނަމަ އެފަދަ ނަސޭހަތެއް ބަލައިގަތުމަކީ ދުރުގައިވާ ކަމެކެވެ. ބެރެކި ބަސްތަކެއް ބޭނުން ކުރުމުގެ ބަދަލުގައި އޯގާތެރި ހިތްހެޔޮ ބަސްތަކެއް ބޭނުން ކުރުން ބުއްދިވެރިއެވެ.

މޮޅުބަސްތަކުން ސިފަކުރާއިރު ތިމާއަށް އެބަސްތައް ބޭނުން މިކުރެވެނީ އެންމެ ރަނގަޅަށް ތޯއެވެ. "ތިއުޅެނީ އަދި ކަރަންފޫ ނުވެއްޓޭ ކުދިންނެވެ" ވެއްޓޭނީ ކަރަންފުލެއް ނޫނެވެ. ވެއްޓޭނީ ކަރަންފުލުގަ އިންނަ މަލެވެ.

ފުރަތަމަ ލިޔުން ނިންމާފައިވާގޮތުން ހީވަނީ މި ލިޔުން ލިޔުނު ކުއްޖަކު މިއުޅެނީ "ހޮޅުއަށި" ކިޔާ ނޫހެއް ނެރޭތީ އެކަމާ ކަންބޮޑުވެގެންހެންނެވެ. އާންމު ބަހަރުވައިން ނަމަ ޖޭ ވެގެންނެވެ. ތިމާ އަމިއްލައަށް ތިމާއަށް އިޙްތިރާމް ކުރުމަށް ބުނެ އުޅުމަކީ އަޅުގަނޑުގެ ނަޒަރުގެ ބޮޑާކަމުގެ ތެރެއިންވާސިފައެކެވެ.

އެލިޔުމުގައި އެކިގޮތްގޮތުން 60 ހައްވުރެ ގިނަ ކުށް ހުރެމެ، ހޮޅުއަށި ކިޔާނޫހުގައި ކުށް ހުންނަ ވާހަކަ ފާހަނގަކޮށްފައި ވުމުން ލިޔުން ލިޔުނު މީހެއްގެ ހަވާސް ހަމަބާވައޭ ސުވާލުއުފެދެއެވެ. އެ ލިޔުމުގައި އަދި ވެސް ވެއެވެ. "ޤާނޫނީ ގޮތުން މިރި ނުވަނީސް ގޮބޮޅި ވީމައި..." އަޅުގަނޑު ކުރިންވެސް ފާހަނގަ ކުރި ފަދައިން ސިފަކުރާ އިބާރާތްތައް ގެންނަ ކަމުގައި ވަނީނަމަ އެގެނެވެނީ ރަނގަޅަށްތޯ ބަލަން ވާނެއެވެ. މިރިއެއް ގޮބޮޅިއަކަށް ނުވާނެއެވެ. މިރިއެއް އޭގެ އެތެރޭގައި "ހެވާ" ލުމަށްފަހު ދެން އެމިރީގެ ނަން ބަދަލުވާނީ ކުރުނބަލަކަށެވެ. އެހެނެއްކަމަކު ގޮބޮޅިއެއް މިރިއަކަށް ވެދާނެއެވެ. ސަބަބަކީ މިރިއާއި ގޮބޮޅިއާއި ތެރެއިން ޅަވާނީ ގޮބޮޅިކަމުގައި ވާތީއެވެ.

ބޭހާއި ނުކުޅޭތި ބަޑި ލިޔުނު ފަރާތަކަށް
އޭ ލިޔުންތެރިޔާއެވެ. ކަލޭތީ ވަރަށް ފިނޑި ހިތްވަރު ދެރަމީހެކެވެ. ތިބާ ވެސް ތިވީ ހަމަ "ހޮޅިއަށި" ލިޔުމީހާއާއި އެއްފަދަ މީހަކަށެވެ. އެމީހަކަށް ވުރެންވެސް ކަންކަމުގައި މާ ޖެހިލުންވާ މީހަކަށެވެ. ތިއޮއް އަމިއްލައަށް ފިނޑިފީށަށް އަރަނީއެވެ. ކަންކަމުގައި ކެރިގެން އުޅޭށެވެ.
ކަންކަން ކުރުމުގެ ހޭޑިފޭޑި ރަނގަޅަށް އެންގިހުރެ ކުރާށެވެ. ނޫންނަމަ ތިބާ އަށް އެންމެން ކުރާނީ މަލާމާތާއި ފުރައްސާރައެވެ. ތިބާ އެންމެނަށް އަންގައިތިދެނީ ތިބާގެ ދޯހަޅިކަމާއި ގަބަރާ ކަމެވެ.

ފެކަލްޓީ އަކީ އެންމެންގެވެސް ތަނެކެވެ. ވަކި އަހަރެއްގެ ބައެއްގެ ތަނެއްނޫނެވެ. ފުރަތަމަ އަހަރުގެ ކުދިންނަށްވުރެ ދެވަނަ އަހަރުގެ ކުދިން ސީނިއަރ ވުމަކީ އެކުދިންނަށް ފުރަތަމަ އަހަރުގެ ކުދިން މާވަރެއްގެ އިޙްތިރާމްއެއް ކުރަންޖެހޭކަމެއް ނޫނެވެ. އިޙްތިރާމް ނުކުރާށެކޭނޫނެވެ. އިޙްތިރާމްކުރުމަކީ ހަމަ ކޮންމެ ބަޔަކަށްވެސް އޮތް ދީނީ ވާޖިބެކެވެ. މިހެން ފިލާތިބެ ނީހައިން ފުރިފައިވާ ލިޔުންތަކެއް ރައްދު ދިނުމުގެ ގޮތުން ވިއަސް ނެރޭނަމަ އިސާހިތަކު ފެކަލްޓީ މުޅިން އިންދިރާސްވެގެން ދިއުމަކީ ދުރުގައިވާ ކަމެއް ނޫނެވެ.

ނޫސްނެރޭނަމަ ފާޅުގައި ކެރިގެން އުޅޭށެވެ. ވާހިޔާތު ތަކެއްގެ ބަދަލުގައި ތަންކޮޅެއް އިލްމީ އެހެން މީހުން ވެސް ބަލައިގަންނަ ލިޔުންތަކެއް ލިޔާށެވެ.



Monday, September 27, 2010

beyhaai nukulheythi badi :P











A humble request for all year 1 students
Please salute for senior students. Toke wisely with them. Do not use ur arrogant behaviors.

Tuesday, September 21, 2010

ވެގެން ނުވާނެ ގޮތެއް

ވެގެން ނުވާނެ ގޮތެއް!

ކޮންމެ ތަނަކީވެސް ވަކި ބައެއްގެ ދަށުން ހިނގާ ތަނަކަށްވާނަމަ އެތަނުގެ ހިންގާ ފަރާތުން އަންގާ އެންގެވުންތަކަކީ ވަކި ބަޔަކަށް ނުވަތަ ވަކި މީހަކަށް އެނގެން ޖެހޭ އެންގެވުމެއް ނޫނެވެ. ފެކަލްޓީއެއްގައި ނަމަ ފެކަލްޓީގެ އިދާރާއިން އަންގަންޖެހޭ އެންގެވުންތައް އެތަނުގެ ވަކި ބަޔަކަށް އެނގޭނަމަ އެއީ އެކަން ވެގެންވާނެ ގޮތެއް ނޫނެވެ.

ދާދިމިދާކަށް ދުވަހު ފެކަލްޓީގައި އިހުއްސުރެ ބޭނުން ކުރަމުން އައި ކިޔަވާ މާލަން ނުވަތަ "ސްޓަޑީ ހޯލް" ކެންޓީނަކަށް ބަދަލު ކުރުމަށްޓަކައި އެތަން ބަންދު ކުރެވުނެވެ. އެކަމާ އެންމެން އުފާކުރި ނަމަވެސް ބައެއް ދަރިވަރުން ހިތާމަ ފާޅުވެސް ކުރިއެވެ. ސަބަބަކަށްވީ ކިޔެވުމުގެ ބޭނުމުގައި ބޭނުން ކުރަމުން އައިތަން ބަންދުކުރުމެވެ. ހަމައެހެންމެ ބަންދު ކުރި ތަނުގެ ބަދަލުގައި ކިޔަވާނެ އެހެން ކިލާސް ކޮޓަރި އެއްވެސް ނުލިބުމެވެ.

އަޅުގަނޑު ހިތުގައިވެސް އޭރު މިޝަކުވާ އޮތެވެ. ބައެއް ގާތް ރަހުމަތްތެރި ކުދިން ގާތު ޝަކުވާވެސް ކުރީމެވެ. ޚިޔާލުބަދަލު ކުރުމުގެ ނިޔަތުގައެވެ. ކަންބޮޑުވުން ފާޅު ކުރުމަށެވެ.

އަޅުގަނޑު އެ ސްޓަޑީ ހޯލް ކެންޓީނަކަށް ބަދަލުކުރަން ބަންދު ކުރި ވާހަކަ ލިޔުނު އިއުލާން ފޮޓޯ ނަގާފައި ފޭސްބުކްއަށް ވެސްލީމެވެ. ފޭސްބުކްގައި އުޅޭ ފެކަލްޓީގެ އެންމެންނާ އެކަން ހިއްސާ ކުރުމަށެވެ. ފޭސްބުކްގައި އަޅުގަނޑު ފްރެންޑް ލިސްޓް އަތުރާފައިވާގޮތުން ފެލްޓީގެ ހުރިހާ އެންމެން ވާނީ އެއްގްރޫޕަކަށް ލާފައެވެ. އަދި އެފޮޓޯގައި އެހުރީހާމީހުން ވެސް ޓެގް ކުރީމެވެ.

ވަކިހާއްސަ މީހަކު ޓެގްކޮށްފައި ވަނީ އެމީހަކަށް ގަދަރު ކުޑަވާގޮތަށް ޖެއްސުމަށް ކަމަށް އަޅުގަނޑު ކައިރީ ފެކަލްޓީގައި ކިޔަވަމުންދާ އަޅުގަނޑު ވަރަށް ހެޔޮއެދޭ ދަރިވަރަކު ބުނެފައިވެއެވެ. ނަމަވެސް ހަގީގަތަކީ ބުނާނަމަ އެފަދަ އެއްވެސް ނިޔަތެއްގައި އެކަން އަޅުގަނޑު ނުކުރާކަމެވެ. އަދި މުސްތަގުބަލުގައި ވެސް ނުކުރާނަމެވެ.
ކުރިން މިދެންނެވި ފޮޓޯއަށް ކޮމެންޓް ކުރުމުގައި ވަރަށްގިނަ މީހުން ކިޔަވާނެ ތަނެއް ނެތުމުގެ ޝަކުވާ ފާޅުކޮށްފައިވެއެވެ. އަދި ހަމަ އެފޮޓޯގައި ފެކަލްޓީއިން ދެވަނަ ފަންގިފިލާގެ ކިލާސް ރޫމްއެއް ސްޓަޑީ ހޯލްއެއްގެ ގޮތުގައި ހަމަޖައްސާފައިވާ ވާހަކަ އެއްދަރިވަރަކު ލިޔެފައިވެއެވެ.

އާ ސްޓަޑީ ހޯލްއެއް ހަމަޖެހުނު ވާހަކަ ދަރިވަރުންނާ ހަމައަށް ފޯރައިފައި ވަނީ ތުންތުން މަތިންނެވެ. ގިނަ ބަޔަކަށް އެކަން އެންގުމުގައި ފެކަލްޓީގެ ޕިޔޯނުގެ ހިއްސާވެސް ބޮޑެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ޖަމާއަތެއް ހަދައިގެން ފެކަލްޓީގެ ސުޓޫޑަންޓް އެސޯސިއޭޝަންއެއް ހެދުމުގެ ވާހަކަ ދައްކަން ތިބިތިބުމެއްގައި އޭނާ ބުންޏެވެ "ޑީން އަޅުގަނޑު ކައިރީ ދަންނަވާފައި ވަނީ ކުދިން ކިޔަވަން 3 ވަނަ ބުރީގެ ފުރަތަމަ ކިލާސް ތަޅު ނުލައި ބަހައްޓާށޭ"

ވެގެން ނުވާނެ ގޮތެކޭ އަޅުގަނޑު މިބުނަނީ މިހެން ވުމުގެ ސަބަބުންނެވެ. އެފަދަ އެންގެވުމަކީ ފެކަލްޓީގެ ވަކިދަރިވަރުން ތަކަކަށް ވަކިން އެނގެން ޖެހޭ އެންގެވުން ތަކުގެ ބަދަލުގައި އެންމެންނަށް އާންމުކޮށް އެނގެންޖެހޭ ކަންކަމެވެ. އަޅުގަނޑަށް ޔަގީންކުރެވެނީ އެކަމަށްވެސް އިއުލާނެއް ޖެހިނަމަ އެއީ އެކަމުގައި އެންމެ އެދެވޭ ގޮތް ހެންނެވެ.

Friday, September 17, 2010

Acceptable amend …BUT !




ހިންހަމަޖެހޭ ބަދަލެކެވެ. އެހެނަސް!


އެމް. އެލް.އެސް ނުވަތަ "މޯލްޑިވިއަން ލީގަލް ސިސްޓަމް" މިމާއްދާއަކީ ފެކަލްޓީގައި ކިޔަވައިދޭ މާއްދާތަކުގެ ތެރެއިން އަޅުގަނޑަށް އެންމެ ފުރިހަމަ އެއްމާއްދާއެވެ. އަޅުގަނޑު އެންމެ ފުރަތަމަ 2008 ވަނަ އަހަރު މިމާއްދާ ކިޔެވިއިރު އެމާއްދާގެ ސިލަބަސްވާ ގޮތުން ފުރަތަމަ ކިޔަވަން ޖެހެނީ އިންގްލިޝް ލޯވ ގެ ބައިތަކެވެ. އެއަށްފަހު ދެން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނީ ނިޒާމް ގެ ބައިތަކެވެ. އޭރު އެމާއްދާއާއި ބެހޭގޮތުން ދަރިވަރުންގެ މައިގަނޑު ދެ ޝަކުވާ އޮތެވެ. އެއްޝަކުވާއަކީ ދިވެހި ރާއްޖޭގެ ޤާނޫނީ ނިޒާމް ކިޔާ މާއްދާއެއްގައި އިނގިރޭސި ޤާނޫނީ ނިޒާމް ކިޔަވަން ޖެހުމެވެ. ދެވަނައަށް އޮތް ޝަކުވާ އަކީ ދިވެހި ރާއްޖޭގެ ޤާނޫނީ ނިޒާމް ބޭރު ބަހަކުން ކިޔަވަން ޖެހުމެވެ.

ނަމަވެސް މިއަހަރު މިވަނީ އެމާއްދާގެ ސިލަބަސް އަލުން މުރާޖަޢާ ކުރެވި ދަރިވަރުންގެ ޝަކުވާތައް ބަލައިގަނެވި އެމާއްދާގެ ނަން އިވުމުންވެސް ހިންހަމަޖެހޭ މޮޑިއުލްއަކަށް އެމްއެލްއެސް ވެފައެވެ. އުފާވެރި ހަބަރެކެވެ. މޮޑިއުލް ރޭވިފައިވާ ގޮތުން މުޅިން ވެސް ވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭ ޤާނޫނީ ނިޒާމާ ބެހޭ ބައިތަކެވެ. އެމާއްދާ ރަނގަޅުގޮތުގައި ކިޔަވައި ދެވިއްޖެނަމަ އަޅުގަނޑު ހިތުން ފެކަލްޓީގެ ދަރިވަރަކު ދަސްވެނިވެގެން، ޤާނޫނީ ވަކީލެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތް ކުރަން ފައްޓާއިރު އެމީހަކު ހުންނާނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނީ ނިޒާމުގެ ތެރެއަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ހޭނިފައެވެ.

މާއްދާގެ ގަޑިތައް ރޭވިފައިވާގޮތުން ކޮންމެ ގަޑިއެއްގެ މައުޟޫއަށް ލެކްޗަރ (ފިލާވަޅު) ނަގައިދެއްވަނީ އެމައުޟޫއަކާ ގުޅޭދާއިރާއެއްގައި މަސައްކަތް ކުރާ ފަންނީ ބޭފުޅެކެވެ. މިސާލަކަށް އާއިލާ އާއި ބެހޭ ކޯޓުގެ ލެކްޗަރ ނަމަ އެ ލެކްޗަރ ނަންގަވައި ދެއްވަނީ އާއިލާއާއި ބެހޭ ކޯޓްގެ ރެޖިސްޓްރަރ އެވެ.

މިހާފުރިހަމަ ގޮތަކަށް މިދެންނެވި މާއްދާ ބައްޓަން ވެގެން އައިއިރު ހަނދާނުން ކައްސާލައިގެން ނުވާނެ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެއްވެއެވެ. އަޅުގަނޑު ކުރިންވެސް ބުނި ފަދައިން އެމް.އެލް.އެސް ކުރިން ކިޔަވަމުން އައީ އިންގްލިޝް ލޯވގެ ބައިތަކަކާއެކުއެވެ. ފަހުން އާ މޮޑިއުލްއަކަށް ކިޔަވައިދޭން ފެއްޓިއިރު އުނި ކުރިބައެއް ވެއެވެ. މި އުނި ކުރި ބަޔާއިމެދު ކަންތައް ކުރަނީ ކިހިނެއްތޯއެވެ! ފެކަލްޓީން މިހާތަނަށް އައިއިރު އެބަޔާމެދު ކަންތައް ކުރާނީ ކިހިނެއްކަމެއް ދަރިވަރުންނަށް އަންގާފައެއް ނުވެއެވެ. އަޅުގަނޑު ދެކޭގޮތުގައި އެފަދަ ވާހަކަތައް އޮންނަން ޖެހޭނީ ދަރިވަރުންނާ ވެސް ހިއްސާ ކުރެވިފައެވެ.

އުނިކުރިބައި މިކިޔާ ބަޔަށް ބަލައިލާއިރު އެބައިގައި ހިމެނެނީ އިނގިރޭސި ޤާނޫނުގެ ވަރަށް ބޭސިކް ބައިތަކެވެ. މިސާލަކަށް ސޯސަސް އޮފް އިންގްލިޝް ލޯވ، ސްޓެޓިއުޓަރީ އިންޓަރޕްރެޓޭޝަން ފަދަ ބައިތަކެވެ. ހަމަގައިމުވެސް މިބައިތަކަކީ ލޯސުޓޫޑެންޓަކަށް ވަރަށް މުހިންމު ބައިތަކެވެ. މިބައިތަށް ނޭގޭނަމަ އެދަރިވަރަކީ އިނގިރޭސި ޤާނޫނު ނުވަތަ ކޮމަންލޯ ގެ ތެރެއަށް ލޯހުޅުވިފައިނުވާ ދަރިވަރެކޭވެސް ބުނެވިދާނެއެވެ.

އެހެން މާއްދާއެއްގެ ސިލަބަސްއެއްގައި މިބައިތައް ހިމެނިފައިވާ ތަނެއް އަޅުގަނޑެއް ނުދެކެމެވެ. މިކަން މިފަދައިން އޮންނަނަމަ އެބަޔާމެދު ދެން ކަންތައްވާނީ ކިހިނެއްތޯއެވެ. އެހެން މާއްދާއެއްގެ ސިލަބަސްއެއްގައި ހިމެނޭނީތޯއެވެ. ނޫނުނަމަ މިބަޔައް ބައެއް އެހެން ލޯ ފެކަލްޓީތަކުގައި އޮންނަހެން "އިންގްލިޝް ލޯވ" ކިޔާ މާއްދާއެއް އުފަން ކުރެވެނީތޯއެވެ. ނުވަތަ އެބައި އުނިކުރެވުނުފަދައިން ކަފުން ވެސް ކުރެވެނީތޯއެވެ.

ކިޔަވަން ތިބޭ ބަޔަކީ ދަރިވަރުން ކަމުގައި ވީހިނދު، ކިޔެވުމުގެ ކަންތަކާ ވިސްނާ ބަޔަކީ ދަރިވަރުން ކަމުގައިވީހިނދު ދަރިވަރުންނާ ހިއްސާ ކުރެވިގެން ދަރިވަރުންގެ ވިސްނުމާ ޚިޔާލާއެކު މިފަދަ ކަންތަކުގައި ނިމުމުގެ ސިއްކަ ޖެހުމަކީ އޭގެ އެންމެ އެދެވޭ ގޮތްކަމުގައި ދެކެމެވެ.

Monday, September 6, 2010

haaziree ves mihoadhenee nuhagguneve!



ހާޒިރީވެސް މިހޯދެނީ ނުހައްޤުންނެވެ!
މިދޭތެރެ އަކުން ވީގޮތަކީ، އެކި އަހަރުތަކުގެ ކުދިންގެ ހާޒިރީ ނެރުނުއިރު އަޅުގަނޑުގެ އަރަބިގަޑީގެ ލިމިޓްއިނީ ހަމަވެފައެވެ. މާނައަކީ ދެން އިމްތިހާނަށް ނުވަދެވޭނެއޭއެވެ. ނަމަވެސް މިކަމާ އަޅުގަނޑު މާބޮޑަކަށް ދެރަނުވަމެވެ. ސަބަބަކީ އަޅުގަނޑު ގުނި ގުނުމުގައި އެލިމިޓްހަމަ ވާންވީ ހަމަ އެއްވެސް ގޮތެއް ނުފެނުމެވެ. ހައްޤު ހޯދުމުގެ ގޮތުން އަޅުގަނޑު ހާޒިރީގެ މައްސަލަތައް ލިޔާ ލިޔުމުގައި އެކަމަށް ދަޢުވާ ކުރީމެވެ.

ދެފަހަރަށް ކުރި މަސައްކަތުން މިއަދު ނެރުނު އާލިސްޓުގައި ވާގޮތުން އަޅުގަނޑަށް އެމާއްދާގެ އިމްތިހާނަށް ވަދެވެއެވެ. ނަމަވެސް މިފަދަ ފަސޭހަ ގޮތަކަށް މިކަން ވެގެން ނުދިޔަނަމަ، އާޙިރުގައި އިމްތިހާނު ބޯމަތީގައިވާއިރު އަޅުގަނޑަށް ޖެހޭނީ އިމްތިހާނަށް މުތާލިޢާ ކުރުމުގެ ބަދަލުގައި ނުހަޤުން ގެއްލިފައިވާ ގަޑިތަށް ހޯދުމަށް ގުރުބާން ވާށެވެ.

މީއީ ވަރަށް ގިނަ ކުދިންނަށް ދިމާވާ މައްސަލައެކެވެ. ބައެއްފަހަރު މީގެ ދިމާ އިނދިކޮޅަށް ވެސް ދިމާވެއެވެ. ކުލާހަށް ނުދާ ދަރިވަރަށް ވެސް ހާޒިރީ އޮންނާނީ ހަމަ ބަރާބަރަށެވެ. އަޅުގަނޑަށް ވެސް އެއްފަހަރަކު މިހެން ދިމާވިއެވެ.

ހާޒިރީގެ ވާހަކަ ދައްކާއިރު ވަރަށް ދެރަވާ ކަމެއްވެސް އެބައޮތެވެ. ބައެއްދަރިވަރުން އެކުދިންގެ ގަޑިތަކުގެ ހާޒިރީ ހަމަ ކުރަނީ ނުހައްޤުން ހާޒިރީ ހޯދައިގެންނެވެ. އަޅުގަނޑަށް މިކަން ސިފަ ކުރެވެނީ ވައްކަމާއި ފޭރުމާއި ޓެކުމާއި އެއްފަދަ ބޮޑު ކުށެއްގެ ސިފައިގައެވެ. އެކުދިން މިކަން ކުރާ ގޮތަކީ ކިޔަވާ ދެއްވަވާ މުދައްރިސް ހާޒިރީ މާކްކުރައްވަން އެކުދިންގެ އަތަށް ދެއްވުމުން ނެންގެވިހާ ހުރިހާ ގަޑިއަކަށް ހާޒިރުވިކަމަށް ފާހަނގަ ލަނީއެވެ. އެއްވެސް އިންސާފެއްނެތް ދެއްތޯއެވެ.

އަދި ހަމަ މިގޮތަށް ހާޒިރީ ހޯދުމުގައި ގިނަފަހަރު އެހެން ކުއްޖެއްގެ އެހީ ވެސް ހޯދައެވެ. ކުލާހަށް ނުދާ ކުއްޖާ، ކުލާހަށް ހާޒިރުވި ކުއްޖަކަށް ގުޅާފައި އޭނާ ހާޒިރުވިކަމަށް ފާހަނގަ ޖެހުމަށް އެދެނީއެވެ. ދެން އެކުއްޖާ އެހީއަށް އެދުނު ކުއްޖާއަށް އެކަންކޮށް ނުހައްޤުން ހަޒިރީ ހޯދައިދެނީއެވެ. މިއީ ވަރަށް އާންމުވެފައިވާ ކަމެކެވެ. ރައްޓެހި އެކުވެރި އެއްކުލާހެއްގައި އުޅޭ ކުއްޖަކު ބުނުމުން ހެޔޮކަމެއް ކޮށްދިނުމުގެ ނިޔަތުގައި ކޮށްދެނީ ކަނެނޭގެއެވެ. ނަމަވެސް ކަމުގެ އަސްލު ވެފައިވަނީ ގޯސް ނުބައި ކަމަކަށެވެ.


މިހުރިހާ ކަމެއް މިހެން ހުރިއިރު އަޅުގަނޑުގެ ހިތަށް އާދެއެވެ. އިމްތިހާނަށް ނުވަދެވޭނީ 10 ގަޑިއަށް ވުރެ ގިނަ ގަޑިއަށް ހާޒިރު ނުވާނަމައެވެ. ބައެއްފަހަރު 11 ގަޑިހަމަވެގެން ވެސް ދަރިވަރުންނަށް އިމްތިހާން ހޯލަށް ނުވަދެވިފައި އެބަހުއްޓެވެ. އެފަދަ ހާލަތުގައި ވެސް ފެކަލްޓީގެ އިދާރާއިން އެކުޖަކަށް މަޢާފް ކޮށްނުދެއްވައެވެ. މާނައަކީ ހާޒިރީގެ ކަންތަކަކީ ވަރަށް "ސީރިއަސް" ގޮތުގައި ފެކަލްޓީއިން ދެކޭ ކަންތަކެވެ. މިފަދަ އިސްކަމެއްދޭ ކަމެއް އޭގެ ހަގީގީ ސޫރައަށް ބަލާއިރު މިއޮންނަނީ ވަރަށް ދޯދިޔާކޮށް، އެހެން ނޫންތޯއެވެ.

އަޅުގަނޑުގެ ހިތުން ދަރިވަރުން ޢިޚްލާސްތެރި ވުމުން އަޅުގަނޑު ކުރިން ބުނި ނުހަޤުން ހާޒިރީ ހޯދުމުގެ ކަންތައް އިސްލާހު ވެދާނެއެވެ. ނަމަވެސް މިކަން ފުރިހަމަޔަށް ހައްލުވާނީ މުދައްރިސުންނާއި އިދާރާއިން މިކަމުގައި އެމީހުންގެ ދައުރު ކުރިއަށް ނެރެގެންނެވެ. ހަޒިރީއަކީ ދަރިވަރުން މާކްކުރާއެއްޗެއްގެ ބަދަލުގައި މުދައްރިސުން މާކްކުރާއެއްޗަކަށް ހެދިގެންނެވެ. އަޅުގަނޑު މިހެން ބުނުމުން އަޅުގަނޑަށް ހީވަނީ ރައްދެއްގެ ގޮތުން ގިނަމީހުން ބުނާނީ ތިޔައީ މިހާރު ކުޑަކުދިންތަކެއް ނޫނޭއެވެ. ކުޑަކުދިންނަށް ވުރެ ބޮޑެތިމީހުން މަކަރު ހަދަން މާ މޮޅުވާނެއެވެ. ފެކަލްޓީގެ ކުރީގެ މުދައްރިސެއް ކަމަށްވާ އުސްތާޒް ޝަފީއުގެ ގަޑިއެގައި އެއުސްތާޒް ދުުވަހަކުވެސް ދަރިވަރުންގެ އަތަށް ހާޒިރީ މާކް ކުރައްވަން ނުދެއްވައެވެ. ނަތީޖާ އަކީ އެއުސްތާޒްގެ ގަޑިތަކުގައި އެފަދަ މަކަރެއް ހެދުމަކީ ދަރިވަރުންނަށް "އިމްޕޮސިބަލް" ކަމަކަށް ވުމެވެ.

މިކަމުގެ ހައްލު ވަރަށް ވެސް ސާފު އެހެންނޫންތޯއެވެ. އުންމީދަކީ ކުރިއަށް އޮތްތަނުގައި މިކަހަލަ ފޫނުބެދޭ ކަންތައް ފެކަލްޓީގެ މެނޭޖްމެންޓްގެ ފަރާތުން ހައްލުކުރާނެ ކަމަށެވެ. އެކަމުގެ އުންމީދުގައި ހުރެމެ އެކަމަށް އިލްތިމާސްވެސް ކުރަމެވެ.

Friday, September 3, 2010

Admin Assignment! worst pain in the ass!

Subsection of 6(e) of the Tobacco Control Act (13/2010) grants ministry a discretionary power to prevent the selling of tobacco products to minors (people under 18 years old.)

Advice ministry how to exercise this power in accordance with the principles of administrative law

This thing sucks! Seems like I kinda know all of it, nd all those are jammed on my head…
Gimme an idea!

Wednesday, September 1, 2010

My sincere suggestion!


އަޅުގަނޑުގެ ޙިޔާލު!

ތަފާތު ދެނޫހެކެވެ! އެކައްޗަކީ "ހޮޅުއަށި" މިނަމުގައި ނެރެވޭ ނޫހެކެވެ. އަނެއް ނޫހަކީ "ބުންޏޭ ބުންޏޭ" މިނަމުގައި ނެރެވޭ ނޫހެކެވެ. ހޮޅުއަށީގައި ދެއަދަދު ނެރެވިފައިވާ އިރު އަނެއް ނޫހުގެ އަދި ނިކުމެފައިވަނީ އެންމެ އަދަދެކެވެ.

މަގްސަދެއް ނުވަތަ ލަނޑުދަނޑިއެއް ނެތުން.
ހަގީގަތަށް ބުނާނަމަ ހިންގުންތެރި ހަރުދަނާ ނޫހެއް ނެރޭނަމަ އެނޫހުގެ މަގްސަދު ހާމަވެފައި ނުވަތަ އެންގިފައި ވުމަކީ ހަމަ ކޮންމެހެން ވެސް ކުރަންޖެހޭ ކަމެކެވެ. ސަބަބަކީ މަގްސަދެއް ނުވަތަ ލަނޑުދަނޑިއެއްނެތި ނެރެވޭ ނޫހަކީ އެއްވެސް އޮއްޓަރެއް ނެތް ބޭކާރުއެއްޗަކަށް ވާތީއެވެ. ހަމަ ކޮންމެ ކަމަކީވެސް ވަކި އުސޫލްތަކަކާ ހަމަތަކެއްގެ މަތިން ކުރާން ވާނެ ކަމެކެވެ. އަޅުގަނޑު ހިތުން ނޫހަކީ ވަކި މަންފާތަކެއް ހާސިލްކޮށް ވަކި މަގްސަދުތަކެއް ފުރިހަމަ ކުރުމަށް ނެރެން ޖެހޭ އެއްޗެކެވެ. ކަންމިހެން އޮތަސް މިހާރު ނެރެވެމުން މިދާ ދެނޫހަކީ އެފަދަ މަގްސަދެއް އޮތްކަން ނުވަތަ ނެތްކަން ވެސް ނޭގި ނެރެވޭ އެއްޗެކޭ މިބުނަނީ ހިތާމަ ކުރަމުންނެވެ.

ކިޔަވައިދޭ މަރުކަޒެއްގެ ތެރޭގައި ނަމަ އެތަނުގެ ދަރިވަރުންގެ މެދުގައި ނެރެވޭ ނޫހެއް ނަމަ އެނޫސް ވާންވާނީ އެތަނުގެ ފެންވަރު މަތިކޮށް، ފޫނުބެދޭ ކަންކަން ހައްލު ކުރުމަށް ބާރުއަޅާ، ކުދިންގެ ގުޅުން ބަދަހި ކުރާ އެކުރެވިވުމަށް ބާރުއަޅާ ނޫހަކަށެވެ.

ވަކިބަޔަކު ކަން ނޭގޭގޮތަށް ނެރުން ބުއްދިވެރިބާ!
ވަކި ބަޔަކު ކަން ނޭގޭގޮތަށް ނޫސް ނެރުމަކީ ހަގީގަތުގައި މާބޮޑު މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް މިކަން މައްސަލައަކަށް ވާހިސާބެއް ވެސް އާދެއެވެ. ހަނދާނަށް އަންނަނީ ޓީވީއެމް ނުވަތަ މިހާރުގެ އެމްއެންބީސީ ވަން އިން ދައްކާ ސިޔާސީ ޕްރޮގްރާމް ތަކެވެ. ކޮންމެ ޕްރޮގްރާމެއް ފެށުމުގެ ކުރިން "މި ޕްރޮގްރާމްގައި ދައްކާ ވާހަކަ ތަކަށް ޒިންމާ ނަގާނީ މިގަޑި ގަނެފައިވާ ފަރާތުން" އަރާނެވެ. ގިނަ ދިވެހިންނަށް ވަރަށް ރީޒަނަބަލް ވާހަކައެކެވެ. ނަމަވެސް ހަގީގަތަކީ އެޒިންމާގައި އެގަޑި ވިއްކި ފަރާތް ވެސް ޝާމިލްވާކަމެވެ.

އަދި ވެސް އެއްވާހަކަ ހަނދާނަށް އާދެއެވެ. މިނިވަން ނިއުސްގައި އިސްލާމްދީނާއި ދެކޮޅު ލިޔުމެއް ލިޔެގެން ވަރަށް ގިނަ މީހުން އެކަމާ ނުރުހުން ފާޅު ކުރިއެވެ. އެނޫހުން ބުނަނީ އެއީ ކިޔުންތެރިއަކު ފޮނުވި ލިޔުމެއްކަމަށެވެ. ކިޔުންތެރިއަކު ގާނޫނު އަސާސީ އާއި ޚިލާފު ލިޔުމެއް ފޮނުވައިގެން އެނޫހުން އެލިޔުން ޝާއިރު ކުރުމުން ނޫހުގެ މައްޗަށް އޮތް ގާނޫނު އަސާސީއާއި ޚިލާފު ލިޔުމެއް ޝާއިރު ކުރުމުގެ ޒިންމާއިން ރެކިގަނެވޭތޯއެވެ؟

ބުނަން މިއުޅެނީ ވަކިބަޔަކު ކަންނޭގޭ ގޮތަށް ނޫސް ނެރުނަސް ލިޔުންތެރިކަމުގެ ނުވަތަ ނޫސްވެރިކަމުގެ ވައްޓަފާޅިއާއި ޚިލާފުވެ ހިޔާލު ފާޅުކުރުމުގެ މިނިވަންކަމާ ތައާރުޒު ވާނަމަ އެހިސާބުން ވަކިބަޔަކުކަން ނޭގި ލިޔުން މައްސަލައަކަށްވާ ހިސާބަށް ދަނީއެވެ.
ނެރެވޭ ދެ ނޫހުގެ އޮއެވަރު ހުރީ ކޮންދިމާލަކަށްބާ!
މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ދެނޫހުގެ މިސްރާބު ހުރީވެސް ފެކަލްޓީގައި ތުންތުން މަތިން ދެކެވޭ ޒާތީ މައްސަލަ ތަކަށް ބިނާވެފައެވެ. މީގެ އިތުރުން "ހޮޅުއަށި" މިނޫހުގައި ކިޔަވައި ދިނުމުގެ މައްސަލަތަކަށާއި އިދާރީ މައްސަލަ ތަކަށް އަލިއަޅުވާލާފައި ވެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އެ ލިޔުންތެރިން އެކަން ގެނެސްފައި ވަނީ "މައްސަލަތައް ހައްލު ކުރުމަށް ސުލްހަވެރިކަމާއެކު ވާހަކަދެއްކުން" މި ޙިޔާލު ދޫކޮށް ފާޑު ކިޔުމާއި ހަޖޫ ޖެހުމުގެ ގޮތަކަށެވެ. އަދި ޒާތީ ވާހަކަތައް ގެނެސްފައި ވާގޮތުން އިސާހިތަކު ފިތުނަވެރިކަމެއް އަތުވެދާނެކަމުގެ ބިރުހީވެދާ ގޮތަކަށެވެ.

ދާންވީ ކޮން މިސްރާބަކަށް!
އަޅުގަނޑަށް ފެންނަ ގޮތުގައި އެންމެ ރަންގަޅު ގޮތުގައި ފެކަލްޓީގެ ތެރޭގައި ނޫހެއް ނެރޭނަމަ، އެނޫހުގެ މިސްރާބު ބައްޓަން ކުރަންވީ އެކުލުންތެރިކަމާއި އެއްބާރުލުން ގެނުވައިދޭ ނޫހަކަށެވެ. ލިޔުންތެރީންނަކީ ކޮންބަޔެއްކަން އެނގޭ ހަރުދަނާ ޒިންމާދާރު ނޫހަކަށެވެ. ކިޔަވައި ދިނުމާއި އިދާރީ ގޮތުން ޖެހޭ މައްސަލަތައް ހައްލު ކުރުމަށް ދަރިވަރުންގެ ފަރާތުން އެއްބާރުލުން ލިއްބައިދޭ އިތުރު ޚިޔާލް ފޯރުކޮށްދޭ ނޫހަކަށެވެ.

މުސްތަގުބަލުގައި ވެސް މި ދެނޫސް މިފަދަ ދެނޫހަށް ވާނެ ކަމަށް އުންމީދު ކުރަމެވެ. ކާމިޔާބު ކަމާއެކު ނެރެވޭ ދަރިވަރުންގެ މެދުގައި މަގްބޫލު ނޫހަކަށް ވާނެ ކަމަށް ދެކެމެވެ.